Skarby Kultury Przestrzeni 2019 – wyniki konkursu

Procedura wyboru

Skarby Kultury Przestrzeni 2019 wybrano spośród 12 zgłoszeń nominowanych do finału w 4 kategoriach przez mieszkańców i Komisję Nominującą (więcej: Więcej: Skarby Kultury Przestrzeni 2019 – nominacje do finału). Nastąpiło to dwutorowo:

• Po jednym Skarbie z każdej kategorii wybrali mieszkańcy w głosowaniu łącznie na stronach „Gazety Wyborczej” i „Dziennika Wschodniego”.

„Gazeta Wyborcza” – artykuł o nominowanych Skarbach
Głosuj na „Skarb Kultury Przestrzeni”: OBIEKT
Głosuj na „Skarb Kultury Przestrzeni”: DZIAŁANIA
Głosuj na „Skarb Kultury Przestrzeni”: PRZYRODA
Głosuj na „Skarb Kultury Przestrzeni”: PRZESTRZEŃ

Głosuj na stronie „Dziennika Wschodniego”

• 3 Skarby oraz dwa wyróżnienia przyznało Jury, nie stosując się do kategorii. Każdy z jurorów mógł na obrady dodatkowo nominować 1 własny Skarb na zasadzie „dzikiej karty” spoza finałowej 12-stki. Celem tego zabiegu było wzbogacenie puli branej pod uwagę przez Jury ze względu na wielką różnorodność zgłoszeń. Jednak ostatecznie wszystkie Skarby pochodzą z finałowej 12-stki. Organizatorzy zgodzili się na werdykt jury bez kategorii na prośbę jurorów.

Lista członków Jury

1. Renata Filipiak – Zastępca Dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej
2. Wojciech Januszczyk – architekt krajobrazu, Fundacja Krajobrazy
3. Jarosław Koziara – artysta
4. Marta Kurowska – fundacja tu obok, projekt „Miasto dla ludzi”
5. Emilia Lipińska – Fundacja Dwa Ognie, Radna Dzielnicy Rury
6. Krzysztof Lipka – Pieszy Lublin
7. Hubert Mącik – Miejski Konserwator Zabytków
8. Izabela Pastuszko – Lubelskie Dni Modernizmu, Zastępca Dyrektora ACK UMCS „Chatki Żaka”
9. Hanna Pawlikowska – Miejski Architekt Zieleni
10. Aleksander Wiącek – Fundacja Mobilności Aktywnej

Podsumowanie obrad Jury

W sumie nagrodzono 7 zgłoszeń:

• GC – trasy rowerowe na Górkach Czechowskich – Skarb wybrany przez Jury i Mieszkańców w kategorii „Działanie”
• Dąb na Bohaterów Monte Cassino – Skarb wybrany przez Jury
• Balkon na Cyruliczej – Skarb wybrany przez Jury
• Zdroje podwórkowe – Skarb wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Obiekt” i wyróżniony przez Jury
• Górki Czechowskie – Skarb wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Przyroda”
• Zakola Bystrzycy przy Lubelskim Klubie Jeździeckim – Skarb wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Przestrzeń”
• Wąwóz ulicy Lipniak – Skarb wyróżniony przez Jury

Zatem:

• jeden Skarb został wybrany głosami Mieszkańców i Jury
• jeden Skarb został wybrany głosami Mieszkańców i otrzymał wyróżnienie Jury
• 2 Skarby zostały wybrane tylko przez Mieszkańców
• 2 Skarby zostały wybrane tylko przez Jury
• 1 Skarb otrzymał wyróżnienie Jury

Wręczenie nagród

Uroczystość podsumowania konkursu odbyła się we wtorek 29 października 2019 w Domu Słów o 18.00. W programie było: podsumowanie konkursu (statystyki, rezultaty), prezentacja 12 nominacji do finału, wręczenie wyróżnień i dyskusja o przyszłości tego projektu. Przy okazji można było obejrzeć wystawę „RybNNa” projektów graficznych Małgorzaty Rybickiej.

Nagrodami były książki Gordona Cullena „Obraz Miasta” i ozdobne ręcznie robione druki autorstwa Roberta Sawy z Izby Drukarstwa oraz inne upominki książkowe.

 

GC – trasy rowerowe enduro i freeride na Górkach Czechowskich
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Jury i Mieszkańców w kategorii „Działanie”

Odkrywca: Marcin Marciniak; fot. Jakub Pecio
Twórca i Opiekun: Lubelskie Stowarzyszenie Rowerowe LSFR

Jury: Fenomen. Wiemy, jak trudno jest coś zrobić wspólnie i oddolnie z dobrym rezultatem. Przykład GC pokazuje, jak to robić. Działanie społeczne na zasadach DIY, „zrób to sam”, angażujące kilkadziesiąt osób, które przyniosło imponujący efekt stwarzający młodzieży warunki do uprawianie górskiego i terenowego sportu w środku miasta.

Zespół FKP: Namacalny rezultat świetnej organizacji, determinacji i skutecznego działania „zrób to sam” młodych ludzi dla dobra sportowej wspólnoty. Rowerzyści nie tylko tam jeżdżą, ale i dbają o tor. Działanie mogące budzić podziw i szacunek a nawet zazdrość.

 

Dąb na Bohaterów Monte Cassino
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Jury

Odkrywca: Jan Kamiński (autor fotografii)
Twórca: śp. Lucjan Ważny
Opiekun: niezidentyfikowany

Jury: Nieznany opiekun ocalił to drzewo, pokazując, że takie działania są możliwe. To nie tylko skarb ale nawet „cud kultury przestrzeni”, biorąc pod uwagę panujący trend lekceważenia wartości zieleni w zmianach przestrzeni miejskiej. Ewenement i przykład do naśladowania; wartość, którą koniecznie trzeba pokazać opinii publicznej.

Zespół FKP: Obecność tego dębu między pasami ruchu to bardzo ważny przekaz. Jego widok w tym miejscu pokazuje, jak bezradni jesteśmy, kiedy w przestrzeń wkracza nowoczesność (czasem źle rozumiana). Z drugiej strony, w tym, że dąb ocalał, jest też coś bardzo optymistycznego. Wyjątkowe jest samo drzewo jak i fakt, że nawet przy wielkiej budowie możliwe jest jego uratowanie i wcale nie musi ono przeszkadzać budowniczym. Nikt nie chciał go wyciąć albo były takie plany, ale ktoś przyczynił się do tego, że drzewo przetrwało – prawdopodobnie była to czyjaś świadoma decyzja.

Balkon na Cyruliczej
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Jury

Odkrywca: Judyta Stani (fot. Bartosz Niewiadomski)
Twórca i Opiekun: Irena Skalska

Jury: Świetna aranżacja zieleni w skali i w obszarze działania dostępnych każdemu i wbrew stereotypowi balkon-pelargonie. Przykład, że sami mieszkańcy mogą stworzyć nową jakość estetyczną będącą wzorem dla miasta. Koszty własne a satysfakcja dla wszystkich.

Zespół FKP: Widok tego balkonu pokazuje, że ludzie mają potrzebę oswajania przestrzeni, aby czuć się dobrze nie tylko w dużej skali ale i w małej, a robiąc to mogą upiększać i wzbogacać wspólne otoczenie zamiast je szpecić, jak też często bywa. W Śródmieściu brakuje zieleni, bo jest ciasno, a to jest przykład zieleni, która nie zajmuje przestrzeni na poziomie gruntu. Taką zieleń widzi się z daleka i na pewno ktoś będzie o nią dbał. Do rozważenia przez miasto, czy nie dałoby się tej metody rozpowszechnić?

Zdroje podwórkowe
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Obiekt” i wyróżniony Jury

Odkrywca: Dariusz Prażmo (autor fotografii)
Twórca i Opiekun: niezidentyfikowani

Jury: Wyróżnienie Jury dla Odkrywcy Dariusza Prażmo za aktywność w znajdowaniu i dokumentowaniu całego bogactwa detali i obiektów w przestrzeni publicznej Lublina opowiadających o jego przeszłości lub ukazujących jej piękno. Uwagę zwraca liczba i wysmakowanie znalezisk, które zawsze są ciekawe. Dariusz Prażmo robi to od lat – programowo, systematycznie i konsekwentnie, dodatkowo prowadząc poświęcony temu profil Lubelski „flanering” na Facebooku. Uczy wszystkich patrzenia na otoczenie uważnym i czułym spojrzeniem.

Zespół FKP: Podwórkowe zdroje to świadectwo warunków miejskiego życia w minionych czasach, o których większość mieszkańców mało wie. Przykład czegoś pięknego, co mogło powstawać w innych czasach. Nasuwa się pytanie – a dziś? Zdrojów jest dużo, są dobrze zachowane ale też nieoczywiste; można je samodzielnie odkrywać. Element naszej tożsamości, która też wymaga odkrywania. Duży potencjał wizerunkowy Lublina do twórczego wykorzystania, na co Odkrywca zwrócił uwagę w swoim zgłoszeniu.

 

Górki Czechowskie
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Przyroda”

Odkrywca: Katarzyna Dudziak (fot. Elżbieta Krysińska)
Ochrona przed urbanizacją w studium zagospodarowania przestrzennego w latach 2000-2019

Zespół FKP: Zalety i wartości Górek Czechowskich są w Lublinie ogólnie znane, przynajmniej tym 22 708 osobom, które w 2019 roku głosowało w referendum przeciwko ich zabudowie (67,7 % głosujących). Jako otwarta, zielona przestrzeń i ostoja natury w sercu dużego miasta stanowią unikat na skalę międzynarodową. Teren o bardzo korzystnym oddziaływaniu pro-zdrowotnym, dzięki masowemu występowaniu tam ok. 100 gatunków roślin leczniczych i miododajnych. Dla pokoleń lublinian są ucieczką od bloków, szkołą przyrody i symbolem swobody.

Zakola Bystrzycy przy Lubelskim Klubie Jeździeckim
Skarb Kultury Przestrzeni wybrany przez Mieszkańców w kategorii „Przestrzeń”

Odkrywcy: Agnieszka Duda-Jastrzębska, LubLublin, fot. Marcin Skrzypek
Twórca: nieznany
Opiekun: Wody Polskie (?)

Zespół FKP: Meandrująca w tym miejscu Bystrzyca razem z przyległym terenem LKJ to słynna lubelska oaza spokoju w centrum miasta. Z pokolenia na pokolenie dzieci poznają tam konie, uczą się na nich jeździć, a dorośli przychodzą posiedzieć i pospacerować. Istnieje obawa, jak to miejsce będzie wyglądało w przyszłości. Rzeki pełnią w miastach bardzo ważne funkcje. Wymagają naszej uwagi i ochrony. Miasto, które leży nad rzeką, powinno zwracać się do rzeki i chronić te jej odcinki, które zachowały swoją naturalność.

Wąwóz ulicy Lipniak
Skarb Kultury Przestrzeni wyróżniony przez Jury

Odkrywca: Dariusz Boruch (autor fotografii)
Opiekun: Rada Dzielnicy Węglin Północny

Jury: Lokalny skarb, który trzeba wyróżnić, bo jest szerzej nieznany i możemy go łatwo stracić. Jest to jedna z kilku ulic zachowujących swój dawny pozamiejski, naturalny charakter (do których należą także ulice Trześniowska, Grodzickiego czy Węglinek) i przez to decydujących o wyjątkowości i różnorodności krajobrazu Lublina.

Zespół FKP: Zielone wnętrze zmieniające się wraz z porami roku. Ciąg pieszo-rowerowy z wielkim potencjałem, dzięki któremu ma szansę nie stać się kolejną ulicą samochodową tylko łącznikiem wyprowadzającym z silnie zurbanizowanej przestrzeni miejskiej do bogatej przyrodniczo doliny Cieku spod Konopnicy, którą być może uda się zrewitalizować (prace trwają). Jednak, aby się to udało, najpierw trzeba dostrzec piękno i wartość tej ulicy w jej obecnym kształcie.

Organizatorzy